Στο μάθημα 3.2 της φυσικής Β Γυμνασίου σχεδιάζουμε δυνάμεις, ξεκινώντας από το βάρος και την τριβή. Ορίζουμε το βάρος, την τριβή, ορίζουμε την κατεύθυνσή τους και ακολουθεί ο σχεδιασμός δυνάμεων:
Βάρος
Βάρος
(Γήινο) Βάρος ενός σώματος είναι η δύναμη που ασκεί η Γη στο σώμα αυτό. Συμβολίζεται με Β ή με W.
Το βάρος ενός σώματος δεν είναι το ίδιο σε όλους τους πλανήτες. π.χ. το «σεληνιακό» βάρος ενός σώματος είναι η δύναμη που ασκεί η Σελήνη στο σώμα και είναι περίπου ίσο με το 1/6 του «Γήινου» βάρους.
Αφού το βάρος είναι δύναμη, η μονάδα μέτρησής του στο S.I. είναι το 1 Ν.
Κατεύθυνση βάρους
Κατεύθυνση του βάρους
Αφού το βάρος είναι διανυσματικό μέγεθος, πρέπει να ξέρουμε την κατεύθυνσή του. Η κατεύθυνση του βάρους έχει πάντοτε
- διεύθυνση κατακόρυφη και
- φορά προς το κέντρο της Γης.
Όταν λέμε κατακόρυφη εννοούμε ότι είναι πάνω στην κατακόρυφο του τόπου: Η κατακόρυφος ενός τόπου είναι η διεύθυνση της ακτίνας της Γης και γίνεται αντιληπτή με το νήμα της στάθμης.
Εάν θεωρήσουμε μία μικρή επιφάνεια της Γης επίπεδη, το διάνυσμα του βάρους είναι κάθετο σε αυτήν με φορά προς τα κάτω.
Βαρυτική δύναμη
Βαρυτική δύναμη είναι η ελκτική δύναμη που ασκείται μεταξύ δύο οποιωνδήποτε σωμάτων με μάζα. Πχ το γήινο βάρος ενός σώματος είναι η βαρυτική δύναμη που ασκείται μεταξύ της Γης και του σώματος.

Τριβή
Τριβή
Η τριβή είναι η δύναμη που ασκείται από ένα σώμα σε ένα άλλο όταν βρίσκονται σε επαφή και το ένα κινείται ή τείνει να κινηθεί ως προς το άλλο. Συμβολίζεται με Τ.
Μέσω της τριβής παράγεται θερμότητα:
Αφού η τριβή είναι δύναμη, η μονάδα μέτρησής της στο S.I. είναι το 1 Ν.
Κατεύθυνση τριβής
Κατεύθυνση της τριβής
Αφού η τριβή είναι διανυσματικό μέγεθος, πρέπει να ξέρουμε την κατεύθυνσή της. Η κατεύθυνση της τριβής έχει
- διεύθυνση της κίνησης και
- φορά τέτοια ώστε να αντιστέκεται στην ολίσθηση της μίας επιφάνειας πάνω στην άλλη.
Δηλαδή αν κινείται θα έχει φορά αντίθετη από τη φορά της ταχύτητας του σώματος.
Τριβή στην καθημερινή ζωή
Κάνουμε τραχιές τις επιφάνειες όταν θέλουμε να αυξηθεί η τριβή, πχ:
- Όταν σβήνουμε με τη γόμα
- Όταν βαδίζουμε στο δρόμο (σόλες παπουτσιών)
- Στα λάστιχα των αυτοκινήτων
- Για να πιάνουμε αντικείμενα (γραμμές στο εσωτερικό της παλάμης)
- Όταν κόβουμε με μαχαίρι (έχει δόντια)
Κάνουμε λείες τις επιφάνειες όταν θέλουμε να μειωθεί η τριβή, πχ:
- Όταν λαδώνουμε αλυσίδες ή κλειδαριές
- Όταν βάζουμε λάδια στον κινητήρα του αυτοκινήτου
- Στις αρθρώσεις μας, για να μην τρίβονται υπάρχει το αρθρικό υγρό.
Τριβή
Δοκιμάστε πώς αλλάζει η τριβή ανάλογα με το είδος των τριβόμενων επιφανειών.